Lais Hanaf He Tahake, Tafena, ma Tateut Tafani Uab Meto ma Molok Meto (Surat Cinta Untuk Atoen Meto Ok-Oke)

 

Tamolok Meto-Wordpress.com

Au oli, au tata, au feto, au aina, au ama ma au bei nai sin ok-oke nbi manekan Uisneno atukus-akubela, anonot-amafot ma alikin-apean. Au Ahoit kit al-alkit oke. Mbi bale sona ahunut, au usaeb au nekseunbanit neu hit Usi Akuasat ameput neno tunan ma pah pinan. Es natuin In aan ma In manekan In nabei nfe kit Uab ma molok meto neu hit Bei Nai honis ma poi ahunut sin. Es natuin lais fuaf nae, hit tabei manhinan es nok es afun hit Atoin Meto kit oke.

            Au tui etòs ma tonas i natuin hit uab meto ma molok meto kle’o-kle’o ma babaun-babaun kalo’ namneòk nako hit pah meto. Es natuin le moet le i, au aiti nakaf he tui henait hit tabei tateut ma tafen tafani hit Uab ma molok meto. Muni i, tui kase, sul kase natau nankit bin hit kuan. Paok kase, blua ma bael kase he namaet hit beti ma tai meto. Es natuin le i au tui neu kit au abiat atoin meto sin he kaisa tanekun hit molok ma hit uab.

Uab Meto In Uan Tabu Leku I

            Nbi Provinsi NTT in nanan, Atoin meto natau nan 21% tuaf nako le tob nbi NTT. Nalalit Manggarai natuin kit sin 15%, hena  Lamaholot sin 10/11%. Tob Atoin Meto natua es Belu bian, Malaka bian, TTU, TTS, Kupang ma Oecusse (Timor-Leste) Atoin meto in tobe namfaun nes nbi NTT es natuin sin es natau nan Pah Bitimo Neno Tesan. Mes natuin tui kase, sul kase paok kase tam nem on hit kuan, hit tatenab ma taneob nane es nalekon neis. Uab Meto ma molok meto on me-on me nane hite.

            Nbi tabu i molok Manggarai es fe mapake mbi sin kuan ma atoen Manggarai kalo man ekun bi pah bian sin naubaha sin molok. Naik nako hit atoin meto. Bin hit kuan bale, hit oli sin ait hit anhini kanahinan fa uab meto. Nansat na onle nan. Afun natuin hit mof talaljen bi opu ma bola tenab, uab meto nane uab kuan, uab atoin amonot ma bian-bian. Nbi tabu leku in au eut ma uton kit henat hit nek ma tamnau hit uab meto.

            Aim Het Tpafa, Tpao, Tpanat Ploel ma Tpanola Uab Meto

            Tuis i au u’na’te neu au aina-au ama au feto au oli-au tata sin bi kuan bale Pah meto. Es natuin muni i, liana honis ton 2000-an sae nem, bi sin monin neno-neno ka namolok fa uab meto ma molok meto. Mes sin aina ama ma sin tat ini le honis 90-an nao n'nua sin mpaken uab meto. Tabu le au nao bi Pah Kopan, au ail ma upen liana-liana mbi kuan-kuan Kopan in nanan sin ka nahinanfa meto. Oket au umolok ok sin mes sin nak ‘’hai ka mihinaf’’.

            Oken ten au upen mepo bi Pah Banam (TTS) au uekok menas mese namnes onle nbi Kopan. Sin ka namolok fa meto. Nansat na onle i. Le moet i npoe natui, au aina-ama ai au tata sin nahonis sin anhini kan namolok sin fa nek meto. Sin ala labit-labit, oket lian ini na naenant sin napnikan uab meto ma molok meto. Au toet al-alkit oke he tateut tafani hit uab meto mbi hit pah. Au utenab ma uneob, nanao uab meot e nmaet nbi pah Bi Timo.

            Uab Meto Uab Honis ma uab Hinat. Aim het Tahaekben Fain.

Kaes Jawa es tabu ma olas he nao on Timor-Leste, in nesen son Oen Oef bi TTS. Inan neka tem natuin, bi uemle nanan lian ini ka nahinan fa uab meto ma le bei nai sin ka nahinan fa labit. Kaes Jawa ntui nabi Majalah nak Uab Meto nanao namneuk natuin lian ini ka nahinan fa. Natuin le aan i, au tui le i he au oli tata sin au aina ama sin tae henat hit tatenab henat tafen tafani hit uab meto.

            Mbi tabu olas, i uab meot e, alaha amnaistini esan mpake, le liana-liana hones 2000-an sae nem, ka namolkin fa. Oket mbi Kopan, le honis 1980-an sae nem sinam sat ka nahinan fa uab meto. Sin alah uab kaes Melayu. Natuin le tuis i au fe hanaf neu al-alkit oke he hitat panola ma paloèl hit uabe kuk. Au fai nek neu kit oke he kaisa tanekun hit uab nako hit bei nai. Kais hit tatenab ma taneob, uab meto nane uab mono. Kaha! Uab meto nane uab amaut. Atoni sekau in nahin meto nako an-ana, in lof loelne na’ik nansa. Afun kalo lian ini fe an-ana nahin molok meto in lof nataim laba uab bian.

            Ai ok-oke atoin meto pah Bi Timo Neno Tesan hit at nek mese ma ansao mes he tateut tafani, tahake tafani Uab meto bi hit pah ma hit bale. Kalo hit tamolok meto, hit lof moin alekot natuin hit abitan pah bian, fatbe bian ma haube bian ntut kit ma feki matani henat moen alekot tek ao mina ma ao leko. Molke ona le i tuise ona le i. Nekseunbanit neu al-alkit oke.

apkpure.com

Nun Amasat, Benlutu Pah Banam 17 Maret 2021